مقایسه واژه‌های مشتق و مرکب زبان فارسی به لحاظ نوع فرآیند واجی

هدف پژوهش حاضر بررسی فرآیندهای رایج در دو نوع واژه­های مشتق و مرکب است. بدین منظور، با مراجعه به یک فرهنگ 40,000 واژه­ای (مشیری، 1388) داده­های مورد نیاز برای این پژوهش، جمع­آوری و پس از تفکیک حدود 4034 واژه­ مشتق و 1464 واژه­ مرکب، فرآیندهای واجی رایج، در این دو گروه بررسی شده است. در این پژوهش با استفاده از نرم­افزار excel و به کمک رایانه، درصد و بسامد وقوع این فرآیندها محاسبه گردیده است. برخی دستاوردهای این پژوهش عبارتند از: 1- معمول­ترین فرآیندهای واجی در واژه­های مشتق، درج همخوان است. 2- معمول‌ترین فرآیندهای واجی در واژه­های مرکب، حذف همخوان است. 3- در واژه­های مشتق، حذف همخوان در جهت کاهش وزن هجا و حذف واکه در جهت افزایش وزن هجا عمل می‌نماید. 4- درج واکه در هر دو گروه مشتق و مرکب قابل مشاهده است.